Han Kang - tiểu thuyết gia với giấc mơ chinh phục ngôn ngữ
Han Kang, nhà văn Hàn 52 tuổi, nói từng trải qua cảm giác bất lực trong việc sáng tác.
Bắt đầu sự nghiệp văn chương với tư cách nhà thơ, Han Kang luôn nuôi ước mơ hiểu rõ bản chất của ngôn từ. Cô nói trong cuộc phỏng vấn với New Yorker vào tháng 1: "Khi còn là nhà thơ, tôi đã nuôi dưỡng những cảm xúc khó tả với ngôn ngữ, một công cụ văn chương khó kiểm soát và có khả năng mang lại cảm giác đau đớn cho con người". Cho đến hiện tại, dù trở thành tác giả của những tiểu thuyết ăn khách, nhà văn vẫn trên con đường chinh phục ngôn ngữ.
Kang (phải) tại giải Booker Quốc tế 2016. Ảnh: CBC
Năm 2016, The Vegetarian - cuốn sách viết về nhân vật Yeong Hye từ chối ăn thịt trước khi tuyệt thực của Han Kang - trở thành tiểu thuyết tiếng Hàn đầu tiên giành giải Booker Quốc tế. Deborah Smith, dịch giả phụ trách phiên bản tiếng Anh của sách, cũng được vinh danh. Tuy vậy, bản dịch của Smith sau đó gây tranh cãi tại Hàn Quốc. Một giáo viên phiên dịch tại Seoul tên Charse Yun cho rằng lời văn của Smith làm sai lệch ý nghĩa của The Vegetarian.
Theo Independent, Kang đứng về phía Smith, tiếp tục hợp tác dịch giả người Anh trong hai tác phẩm Human Acts và The White Book. Cô nói: "Tôi cảm thấy dịch thuật là một quá trình hấp dẫn của con người. Với tôi, ngôn ngữ như con dao hai lưỡi, thứ mà tôi rất muốn nắm lấy nhưng không thể".
Dù xem ngôn ngữ là lẽ sống, Kang từng có gần một năm cạn kiệt ngôn từ trong quá trình sáng tác Greek Lessons - cuốn sách mới nhất của nhà văn. "Tôi không thể đọc hay viết thể loại tiểu thuyết. Tôi thậm chí không thể xem phim", Kang nói trong cuộc phỏng vấn với Independent ngày 7/5. Cô chuyển sang xem phim tài liệu, đọc tác phẩm của nhà văn Jorge Luis Borges và sách khoa học trong thời gian tìm lại cảm hứng.
Greek Lessons kể về nhân vật nữ chính mất đi giọng nói nhưng tìm thấy niềm an ủi khi tham gia lớp học của một giáo viên dạy tiếng Hy Lạp cổ, người cũng mất đi thị lực. Khác với hai tác phẩm nổi tiếng trước, tiểu thuyết không có hình ảnh tự hại bản thân như The Vegetarian hay sự tàn bạo của vụ thảm sát trong Human Acts. Mâu thuẫn trong Greek Lesson vẫn hiện hữu, nhưng theo cách tĩnh lặng. Kang nói: "Đôi khi, nỗi đau khiến con người tách mình ra khỏi thế giới đang sống. Lúc ấy, ta muốn tìm đến một góc tối và chìm vào sự im lặng. Ngôn ngữ trở nên vô dụng vào khoảnh khắc đó".
Kang sinh ngày 27/11/1990 ở Gwangju (Hàn Quốc), có cha là tiểu thuyết gia Han Seung Won. Khi còn trong bụng mẹ, đã có thời điểm Kang cận kề cái chết khi mẹ cô có ý nghĩ phá thai. Nhà văn nói với The Guardian: "Khi mẹ mang thai tôi, bà rất yếu và phải uống nhiều thuốc. Ở khoảnh khắc mẹ cảm nhận cử động của tôi, bà quyết định từ bỏ việc phá thai. Tôi nghĩ đời người thật ngắn ngủi và tôi đến với trần gian nhờ sự may mắn".
Cô yêu thích sách từ nhỏ và cho biết cảm thấy an toàn khi có sách bảo vệ. Nhà văn nói với The Guardian vào tháng 4: "Khi còn bé, cha tôi luôn chất đầy sách ở mọi ngóc ngách trong nhà. Với tôi, sách là thực thể nửa sống và không ngừng mở rộng ranh giới. Dù phải chuyển chỗ khắp nơi, tôi cảm thấy an toàn khi có sách bên cạnh. Trước khi có bạn, tôi luôn dành cả buổi chiều đọc các tác phẩm văn học".
Năm lên 9, Kang cùng gia đình chuyển đến Seoul, bốn tháng trước khi Gwangju bị tàn phá bởi những cuộc nổi loạn. Khi cô 12 tuổi, nhà văn tìm thấy một quyển sách kể về vụ thảm sát, trong đó chứa vô số hình ảnh cơ thể người bị cắt xẻo. Sự kiện trên để lại ám ảnh trong Kang, khiến cô tự hỏi về những gì con người có thể đối xử với nhau. Kang cho biết: "Hình ảnh đó cứ lặp lại trong đầu tôi và là thứ tôi phải đối diện. Tôi nghĩ điều đó đã ảnh hưởng đến những gì tôi viết".
Trong quá trình trưởng thành, nhà văn được truyền cảm hứng bởi sách của tác giả Kang So Cheon hay Ma Hae Song. Ngoài ra, Kang yêu thích văn học Nga khi tìm hiểu các tác phẩm của nhà văn Fyodor Dostoyevsky. Cô nói về thời điểm yêu thích văn chương: "Trong quyển The Brother Lionsheart của Astrid Lindgren, tôi bị ấn tượng bởi hình ảnh một cậu bé cảm thấy xót thương cho cái cây vì phải ngủ đứng suốt đêm. Vì vậy, cậu hát lên: 'Ôi cây ơi, hãy nằm xuống và ngủ ngoan'".
Năm 23 tuổi, Kang bắt đầu sự nghiệp văn chương khi năm bài thơ của cô được đăng tải trên tạp chí Văn học & Xã hội. Một năm sau, truyện ngắn The Scarlet Anchor của nhà văn đoạt giải nhất trong Cuộc thi Văn học Mùa Xuân Seoul Shinmun. Năm 1995, Kang ra mắt tiểu thuyết đầu tay mang tên A Love of Yeosu, tạo tiếng vang bởi bố cục được xây dựng chặt chẽ. Tên tuổi nhà văn được chú ý khi nhận nhiều giải thưởng danh giá như giải Tiểu thuyết Văn học Hàn Quốc (1999), giải Nghệ sĩ trẻ Ngày nay (2000), giải Văn học Yisang (2005) hay giải Văn học Dongri (2010).
Kang mắc chứng đau nửa đầu từ tuổi thiếu niên và gây khó khăn trong lúc sáng tác. Tuy vậy, cô biết ơn khi cho rằng những cơn đau nhắc bản thân nhớ mình là con người và cần phải sống khiêm tốn. Kang nói: "Nếu tôi khỏe mạnh hoàn toàn, có lẽ tôi đã không trở thành nhà văn". Từ những trải nghiệm trong cuộc sống, cô mang chất liệu đó vào các trang sách. Tờ The Guardian nhận định: "Có nhiều điểm tương đồng giữa Greek Lessons và The Vegetarian khi Kang luôn khắc họa hình ảnh nhân vật nữ tan vỡ, giận dữ, vô định và bị cô lập".
Sau thành công của The Vegetarian, nhà văn được độc giả trên thế giới quan tâm. Tuy vậy, cô chuộng sự riêng tư và trở lại cuộc sống bình thường không lâu sau khi nhận giải Booker. "Tiếp tục thoải mái sáng tác trong lúc nhận sự chú ý là điều bất khả thi", Kang cho biết. Hiện tại, cô giữ vai trò giáo sư chuyên ngành viết sáng tạo tại Học viện Nghệ thuật Seoul.
Han Kang, nhà văn Hàn 52 tuổi, nói từng trải qua cảm giác bất lực trong việc sáng tác.
Bắt đầu sự nghiệp văn chương với tư cách nhà thơ, Han Kang luôn nuôi ước mơ hiểu rõ bản chất của ngôn từ. Cô nói trong cuộc phỏng vấn với New Yorker vào tháng 1: "Khi còn là nhà thơ, tôi đã nuôi dưỡng những cảm xúc khó tả với ngôn ngữ, một công cụ văn chương khó kiểm soát và có khả năng mang lại cảm giác đau đớn cho con người". Cho đến hiện tại, dù trở thành tác giả của những tiểu thuyết ăn khách, nhà văn vẫn trên con đường chinh phục ngôn ngữ.
Kang (phải) tại giải Booker Quốc tế 2016. Ảnh: CBC
Năm 2016, The Vegetarian - cuốn sách viết về nhân vật Yeong Hye từ chối ăn thịt trước khi tuyệt thực của Han Kang - trở thành tiểu thuyết tiếng Hàn đầu tiên giành giải Booker Quốc tế. Deborah Smith, dịch giả phụ trách phiên bản tiếng Anh của sách, cũng được vinh danh. Tuy vậy, bản dịch của Smith sau đó gây tranh cãi tại Hàn Quốc. Một giáo viên phiên dịch tại Seoul tên Charse Yun cho rằng lời văn của Smith làm sai lệch ý nghĩa của The Vegetarian.
Theo Independent, Kang đứng về phía Smith, tiếp tục hợp tác dịch giả người Anh trong hai tác phẩm Human Acts và The White Book. Cô nói: "Tôi cảm thấy dịch thuật là một quá trình hấp dẫn của con người. Với tôi, ngôn ngữ như con dao hai lưỡi, thứ mà tôi rất muốn nắm lấy nhưng không thể".
Dù xem ngôn ngữ là lẽ sống, Kang từng có gần một năm cạn kiệt ngôn từ trong quá trình sáng tác Greek Lessons - cuốn sách mới nhất của nhà văn. "Tôi không thể đọc hay viết thể loại tiểu thuyết. Tôi thậm chí không thể xem phim", Kang nói trong cuộc phỏng vấn với Independent ngày 7/5. Cô chuyển sang xem phim tài liệu, đọc tác phẩm của nhà văn Jorge Luis Borges và sách khoa học trong thời gian tìm lại cảm hứng.
Greek Lessons kể về nhân vật nữ chính mất đi giọng nói nhưng tìm thấy niềm an ủi khi tham gia lớp học của một giáo viên dạy tiếng Hy Lạp cổ, người cũng mất đi thị lực. Khác với hai tác phẩm nổi tiếng trước, tiểu thuyết không có hình ảnh tự hại bản thân như The Vegetarian hay sự tàn bạo của vụ thảm sát trong Human Acts. Mâu thuẫn trong Greek Lesson vẫn hiện hữu, nhưng theo cách tĩnh lặng. Kang nói: "Đôi khi, nỗi đau khiến con người tách mình ra khỏi thế giới đang sống. Lúc ấy, ta muốn tìm đến một góc tối và chìm vào sự im lặng. Ngôn ngữ trở nên vô dụng vào khoảnh khắc đó".
Kang sinh ngày 27/11/1990 ở Gwangju (Hàn Quốc), có cha là tiểu thuyết gia Han Seung Won. Khi còn trong bụng mẹ, đã có thời điểm Kang cận kề cái chết khi mẹ cô có ý nghĩ phá thai. Nhà văn nói với The Guardian: "Khi mẹ mang thai tôi, bà rất yếu và phải uống nhiều thuốc. Ở khoảnh khắc mẹ cảm nhận cử động của tôi, bà quyết định từ bỏ việc phá thai. Tôi nghĩ đời người thật ngắn ngủi và tôi đến với trần gian nhờ sự may mắn".
Cô yêu thích sách từ nhỏ và cho biết cảm thấy an toàn khi có sách bảo vệ. Nhà văn nói với The Guardian vào tháng 4: "Khi còn bé, cha tôi luôn chất đầy sách ở mọi ngóc ngách trong nhà. Với tôi, sách là thực thể nửa sống và không ngừng mở rộng ranh giới. Dù phải chuyển chỗ khắp nơi, tôi cảm thấy an toàn khi có sách bên cạnh. Trước khi có bạn, tôi luôn dành cả buổi chiều đọc các tác phẩm văn học".
Năm lên 9, Kang cùng gia đình chuyển đến Seoul, bốn tháng trước khi Gwangju bị tàn phá bởi những cuộc nổi loạn. Khi cô 12 tuổi, nhà văn tìm thấy một quyển sách kể về vụ thảm sát, trong đó chứa vô số hình ảnh cơ thể người bị cắt xẻo. Sự kiện trên để lại ám ảnh trong Kang, khiến cô tự hỏi về những gì con người có thể đối xử với nhau. Kang cho biết: "Hình ảnh đó cứ lặp lại trong đầu tôi và là thứ tôi phải đối diện. Tôi nghĩ điều đó đã ảnh hưởng đến những gì tôi viết".
Trong quá trình trưởng thành, nhà văn được truyền cảm hứng bởi sách của tác giả Kang So Cheon hay Ma Hae Song. Ngoài ra, Kang yêu thích văn học Nga khi tìm hiểu các tác phẩm của nhà văn Fyodor Dostoyevsky. Cô nói về thời điểm yêu thích văn chương: "Trong quyển The Brother Lionsheart của Astrid Lindgren, tôi bị ấn tượng bởi hình ảnh một cậu bé cảm thấy xót thương cho cái cây vì phải ngủ đứng suốt đêm. Vì vậy, cậu hát lên: 'Ôi cây ơi, hãy nằm xuống và ngủ ngoan'".
Năm 23 tuổi, Kang bắt đầu sự nghiệp văn chương khi năm bài thơ của cô được đăng tải trên tạp chí Văn học & Xã hội. Một năm sau, truyện ngắn The Scarlet Anchor của nhà văn đoạt giải nhất trong Cuộc thi Văn học Mùa Xuân Seoul Shinmun. Năm 1995, Kang ra mắt tiểu thuyết đầu tay mang tên A Love of Yeosu, tạo tiếng vang bởi bố cục được xây dựng chặt chẽ. Tên tuổi nhà văn được chú ý khi nhận nhiều giải thưởng danh giá như giải Tiểu thuyết Văn học Hàn Quốc (1999), giải Nghệ sĩ trẻ Ngày nay (2000), giải Văn học Yisang (2005) hay giải Văn học Dongri (2010).
Kang mắc chứng đau nửa đầu từ tuổi thiếu niên và gây khó khăn trong lúc sáng tác. Tuy vậy, cô biết ơn khi cho rằng những cơn đau nhắc bản thân nhớ mình là con người và cần phải sống khiêm tốn. Kang nói: "Nếu tôi khỏe mạnh hoàn toàn, có lẽ tôi đã không trở thành nhà văn". Từ những trải nghiệm trong cuộc sống, cô mang chất liệu đó vào các trang sách. Tờ The Guardian nhận định: "Có nhiều điểm tương đồng giữa Greek Lessons và The Vegetarian khi Kang luôn khắc họa hình ảnh nhân vật nữ tan vỡ, giận dữ, vô định và bị cô lập".
Sau thành công của The Vegetarian, nhà văn được độc giả trên thế giới quan tâm. Tuy vậy, cô chuộng sự riêng tư và trở lại cuộc sống bình thường không lâu sau khi nhận giải Booker. "Tiếp tục thoải mái sáng tác trong lúc nhận sự chú ý là điều bất khả thi", Kang cho biết. Hiện tại, cô giữ vai trò giáo sư chuyên ngành viết sáng tạo tại Học viện Nghệ thuật Seoul.