Bếp củi đỏ lửa ở làng nghề cốm Mễ Trì

[Võ Xuân Trường]

Bếp củi đỏ lửa ở làng nghề cốm Mễ Trì

Giữa cuộc sống nhộn nhịp của thành thị, nhiều gia đình tại làng cốm Mễ Trì (Nam Từ Liêm, Hà Nội) vẫn cố gắng giữ lửa nghề, nối nghiệp cha ông.

Làng cốm Mễ Trì (quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia từ năm 2019. Hiện nay, địa phương này có trên dưới 100 hộ gia đình nối nghiệp cha ông, duy trì nghề làm cốm.

Gia đình ông Nguyễn Thanh Khiêm là hộ dân làm cốm có tiếng ở làng Mễ Trì Hạ. Ông Khiêm chia sẻ: “Tôi làm cốm từ khi còn thanh niên và duy trì tới bây giờ. Khi tôi còn nhỏ, bố mẹ và ông bà sai chúng tôi làm, phụ giúp công việc sản xuất. Từ đó, chúng tôi được làm quen và học cách làm cốm. Đó cũng là cách truyền nghề của ông cha cho các thế hệ”.

Cơ sở sản xuất của gia đình ông Khiêm chuyên sản xuất cốm non. Do đó, quy trình làm cốm cũng được đảm bảo chất lượng và đầu tư ở từng công đoạn. Loại gạo được chọn thường là nếp cái hoa vàng, vừa đơm sữa. Trước đây, dân làng Mễ Trì vẫn tự trồng lúa nhưng hiện tại gia đình ông Khiêm phải đi mua lúa ở Bắc Ninh.

Khi thu mua, lúa đã được tuốt ra, đãi sạch sẽ chỉ còn hạt thóc không. Thóc mang về được đổ vào đun lửa củi, đảo đều bằng máy để làm nóng, khô, giòn vỏ. Công đoạn tiếp theo là bỏ lúa vào máy xay để tách trấu.

3 bếp củi của nhà ông Khiêm luôn đỏ lửa, ngào ngạt hương thơm thóc non.

Ông Khiêm túc trực thường xuyên bên bếp lửa để kiểm tra chất lượng cũng như loại bỏ những hạt thóc xấu.

Nếu hạt nếp khô quá sẽ đưa vào máy làm ẩm, phun nước, làm nóng.

Sau khi thóc vừa đủ ẩm thì bỏ ra giã giúp nhẵn hạt cốm và mềm cốm.

Cốm đưa lên máy sàng để ra những mẻ cốm tốt nhất.

Công đoạn cuối cùng là đem cốm đi đóng gói, hút chân không.

Dù đã có máy móc hỗ trợ nhưng gia đình ông Khiêm vẫn thuê thêm 4 nhân công mới có thể kịp tiến độ. Ông cho biết: “Chúng tôi bắt đầu công việc từ tờ mờ sáng, không thể muộn hơn nhưng cũng không quá sớm để xóm giềng còn nghỉ ngơi”.

Những năm qua, nhờ nỗ lực của chính quyền địa phương và sự phát triển của truyền thông, cốm đã dần lấy lại vị thế. Các hộ gia đình như nhà ông Khiêm vẫn bền bỉ duy trì nghề từ thời ông cha, vừa để duy trì, gìn giữ và phát huy truyền thống làng nghề địa phương, đồng thời tạo công ăn việc làm cho chính gia đình cũng như người dân địa phương. Ảnh: Minh Dân