linh_449
Linh Linhh
Cách trí giáo khoa thư (lớp sở đẳng), một trong những cuốn sách giáo khoa bằng chữ quốc ngữ được soạn vào nửa đầu thế kỉ XX, vừa được NXB Trẻ tái bản và ấn hành vào đầu năm 2023.
Sách bao gồm 11 chương, nội dung chính là tổng hợp các kiến thức căn bản về thế giới tự nhiên. Ngoại trừ 5 chương đầu, ở các chương sau đều có phần toát yếu (tóm tắt) và hệ thống câu hỏi mang tính ôn tập, vận động tư duy cho các học sinh. Cùng với đó là hệ thống hình ảnh minh hoạ khá sinh động và đa dạng, từ các loại cây trồng, vật nuôi, đồ vật cho đến các sinh hoạt trong đời sống lao động của người dân như quăng chài, kéo lưới, đốn củi…
Hướng đến đối tượng cho học sinh các lớp sơ cấp và tiểu học, nhưng những vấn đề được đề cập trong Cách trí giáo khoa thư vừa sinh động lại cụ thể, mang tính ứng dụng cao. Ví như trong chương VI: “Công việc ngoài đồng và những cây thường trồng”, nhóm tác giả trình bày từ cách chọn đất và làm đất, cách để “có đồ bón tốt” cho đến việc nhận diện những cây thường trồng như: cây lúa, cây ngô (bắp), cây sắn,… Hay trong chương X: “Công nghệ về các thực vật”, sách cũng làm rõ từ sự xay lúa, giã gạo, nghề làm đường cho đến cách làm diêm, nghề kéo sợi, dệt vải,…cùng nhiều vấn đề mang tính thực tiễn khác.
Sách giáo dục học sinh những giá trị tốt đẹp, dạy con trẻ tình yêu với thế giới tự nhiên thông qua những kiến thức khoa học lý thú. Ví như khi nói về rừng, nhóm tác giả đề cập đến những lợi ích to lớn của nó trong cuộc sống: “Rừng sản được nhiều thứ cần dùng: hoặc để làm nhà cửa như gỗ, tre, mây,…hoặc dùng làm đồ ăn như hoa quả, nấm, các thứ củ, hoặc dùng làm các việc khác như quế để làm thuốc, củ nâu để nhuộm, cao-su, các thứ vỏ, các thứ nhựa, sơn,…
Nhóm biên soạn sách cũng vô cùng tâm huyết khi ghi chép cặn kẽ những lời dặn dò như một “cẩm nang sử dụng sách” tại phần Tiểu tự. Có đoạn chép: “Ông thầy dùng quyển sách này không nên câu thúc chỉ biết cho học theo đúng như những bài có trong sách thôi. Ông thầy lại còn phải giảng giải rộng nữa ra và khi cắt nghĩa phải tìm tòi những điều thực sự có ở nơi mình dạy mà dẫn thêm vào cho học trò dễ hiểu”.
Tuy đã ra đời từ cách đây gần một thế kỷ, nhưng những kiến thức, thông điệp mà “Cách trí giáo khoa thư” truyền tải vẫn mang nhiều giá trị trong thời đại ngày nay. Sách sẽ là nguồn truyện kể, tư liệu tham khảo quý giá cho các bậc phụ huynh cũng như các nhà giáo dục trong quá trình nghiên cứu, phát triển tư duy cho con trẻ.
Sách bao gồm 11 chương, nội dung chính là tổng hợp các kiến thức căn bản về thế giới tự nhiên. Ngoại trừ 5 chương đầu, ở các chương sau đều có phần toát yếu (tóm tắt) và hệ thống câu hỏi mang tính ôn tập, vận động tư duy cho các học sinh. Cùng với đó là hệ thống hình ảnh minh hoạ khá sinh động và đa dạng, từ các loại cây trồng, vật nuôi, đồ vật cho đến các sinh hoạt trong đời sống lao động của người dân như quăng chài, kéo lưới, đốn củi…
Hướng đến đối tượng cho học sinh các lớp sơ cấp và tiểu học, nhưng những vấn đề được đề cập trong Cách trí giáo khoa thư vừa sinh động lại cụ thể, mang tính ứng dụng cao. Ví như trong chương VI: “Công việc ngoài đồng và những cây thường trồng”, nhóm tác giả trình bày từ cách chọn đất và làm đất, cách để “có đồ bón tốt” cho đến việc nhận diện những cây thường trồng như: cây lúa, cây ngô (bắp), cây sắn,… Hay trong chương X: “Công nghệ về các thực vật”, sách cũng làm rõ từ sự xay lúa, giã gạo, nghề làm đường cho đến cách làm diêm, nghề kéo sợi, dệt vải,…cùng nhiều vấn đề mang tính thực tiễn khác.
Sách giáo dục học sinh những giá trị tốt đẹp, dạy con trẻ tình yêu với thế giới tự nhiên thông qua những kiến thức khoa học lý thú. Ví như khi nói về rừng, nhóm tác giả đề cập đến những lợi ích to lớn của nó trong cuộc sống: “Rừng sản được nhiều thứ cần dùng: hoặc để làm nhà cửa như gỗ, tre, mây,…hoặc dùng làm đồ ăn như hoa quả, nấm, các thứ củ, hoặc dùng làm các việc khác như quế để làm thuốc, củ nâu để nhuộm, cao-su, các thứ vỏ, các thứ nhựa, sơn,…
Nhóm biên soạn sách cũng vô cùng tâm huyết khi ghi chép cặn kẽ những lời dặn dò như một “cẩm nang sử dụng sách” tại phần Tiểu tự. Có đoạn chép: “Ông thầy dùng quyển sách này không nên câu thúc chỉ biết cho học theo đúng như những bài có trong sách thôi. Ông thầy lại còn phải giảng giải rộng nữa ra và khi cắt nghĩa phải tìm tòi những điều thực sự có ở nơi mình dạy mà dẫn thêm vào cho học trò dễ hiểu”.
Tuy đã ra đời từ cách đây gần một thế kỷ, nhưng những kiến thức, thông điệp mà “Cách trí giáo khoa thư” truyền tải vẫn mang nhiều giá trị trong thời đại ngày nay. Sách sẽ là nguồn truyện kể, tư liệu tham khảo quý giá cho các bậc phụ huynh cũng như các nhà giáo dục trong quá trình nghiên cứu, phát triển tư duy cho con trẻ.
