Kỳ công nghệ thuật đóng sách thủ công tại Việt Nam

[Võ Xuân Trường]

Kỳ công nghệ thuật đóng sách thủ công tại Việt Nam

Nghệ thuật đóng sách thủ công đòi hỏi sự tận tâm, tỉ mỉ trong từng công đoạn.

Vài năm gần đây, những cuốn sách thủ công đang thu hút được sự quan tâm của cộng đồng, đặc biệt là các bạn trẻ. Vừa qua, tại talkshow với chủ đề “Tìm hiểu về nghệ thuật đóng sách thủ công”, anh Trần Trung Hiếu - thợ đóng sách đã có hơn 6 năm kinh nghiệm trong nghề - chia sẻ những kiến thức, thông tin về dòng sách thủ công. Anh Trần Trung Hiếu giới thiệu nghệ thuật đóng sách đến công chúng.

Theo anh Hiếu, để tạo nên một cuốn sách thủ công bao gồm 5 công đoạn chính. Đầu tiên, người thợ cần xác định tình trạng sách để tìm ra thông số, cách làm phù hợp. Tiếp đến, người làm sẽ dỡ sách và tạo dựng cấu trúc. Những trang sách sau khi dỡ sẽ được khâu lại bằng chỉ, hai đầu cuốn sách được gia cố thêm bằng dây cói. “Những dây cói sẽ chịu sức nặng của sách khi đóng vào bìa, sách càng nặng, mình càng phải khâu nhiều dây cói” - anh Hiếu giải thích.

Khác với các loại sách công nghiệp, dòng sách thủ công được khâu bằng chỉ linen để gáy sách có độ phồng, nâng cao tính thẩm mỹ. Phần bìa sách được làm từ da. Trước khi sử dụng để làm bìa, những miếng da sẽ được lạng mỏng đi để phù hợp với độ dày cuốn sách. Sau đó, người thợ phủ một lớp bột hồ lên tấm da, đợi cho thẩm thấu vào bên trong.

Công đoạn cuối cùng là bọc bìa và trang trí để cuốn sách thêm bắt mắt. Những cuốn sách được trang trí bằng dụng cụ điêu khắc chuyên biệt (ảnh). Loại dụng cụ này có phần cán bằng gỗ, phần đầu bằng đồng. Người thợ sẽ hơ nóng phần đồng và ấn lên bìa sách để tạo hoạ tiết.

Thiết bị hỗ trợ việc đóng sách thủ công.

Để hoàn thành một cuốn sách thủ công, anh Hiếu thường mất 1 tuần, thậm chí là vài tháng, tuỳ độ phức tạp. Anh Hiếu cho rằng, qua mỗi cuốn sách thủ công đều thể hiện được bản sắc, cá tính riêng của người làm. Điều đó làm cuốn sách trở nên ý nghĩa, “có hồn” hơn.