Các nhà khoa học, chuyên gia cho biết, để đảm bảo an toàn đập, hồ chứa trên bậc thang thủy điện sông Đà trong mùa lũ 2023 cần theo dõi hiện tượng thấm nứt đập, bảo trì thiết bị cơ khí, quan trắc thời gian truyền lũ...
Đề xuất được Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt, Chủ tịch Hội đồng Tư vấn khoa học và công nghệ về An toàn hệ thống thủy điện trên bậc thang thủy điện sông Đà nêu tại cuộc họp ngày 22/6. Đề xuất tổng hợp dựa trên kết quả kiểm tra tại hiện trường của cơ quan chuyên môn đối với các đập, hồ chứa nước của công trình thủy điện Hòa Bình, Sơn La, Lai Châu, Huội Quảng và Bản Chát từ 29/5 đến 2/6.
Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt phát biểu tại phiên họp ngày 22/6. Ảnh: HT
Hội đồng cho rằng, cần tiếp tục theo dõi thấm, nứt, nhiệt độ bê tông trong thân đập, kịp thời đưa ra các giải pháp xử lý hiệu quả. Xây dựng kế hoạch chi tiết kiểm định an toàn đập; xây dựng kế hoạch chi tiết khảo sát, đánh giá hiện trạng chất lượng công trình.
Cơ quan vận hành cần quan tâm bảo trì thiết bị cơ khí, hệ thống điều khiển nhằm kịp thời thay thế các thiết bị không đảm bảo yêu cầu kỹ thuật.
Nhà khoa học cũng lưu ý quan trắc thời gian truyền lũ từ tuyến đập Sơn La đến đập Hòa Bình và quan trắc thời gian truyền lũ từ thủy điện Lai Châu đến Sơn La, Bản Chát đến Huội Quảng, Huội Quảng đến Sơn La. Việc quan trắc này nhằm rút ra quy luật truyền lũ, bổ sung cho các quy trình và công tác điều hành chống lũ hàng năm của Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng, chống thiên tai.
Nghiên cứu, áp dụng tiến bộ khoa học, công nghệ vào kiểm tra, quan trắc đập; quan trắc khí tượng thủy văn, tính toán quá trình lũ... để vận hành công trình thủy điện hiệu quả, an toàn cho công trình và vùng hạ du.
Cụ thể với công trình thủy điện Hòa Bình, Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt cho biết, các thành viên Hội đồng đề nghị bổ sung thiết bị quan trắc lượng mưa cho khu vực vai trái và vai phải đập; quan trắc hiện tượng bồi lắng hạ lưu đập. Với Dự án Nhà máy thủy điện Hòa Bình mở rộng phải đảm bảo "tuyệt đối an toàn cho đồng bằng Bắc Bộ, công trình thủy điện Hòa Bình hiện hữu...', Bộ trưởng nói.
Với công trình thủy điện Sơn La, đề nghị nghiên cứu và xử lý thấm khu vực vai trái đập; theo dõi hiện tượng "trồi" và chênh lệch tương đối tại các đơn nguyên khu vực tràn; kiểm tra thêm khối lượng bồi lắng.
Công trình thủy điện Lai Châu, đề nghị tiếp tục thực hiện phân tích đánh giá an toàn đập tại trung tâm an toàn; kiểm tra thêm khối lượng bồi lắng; thực hiện các công tác quan trắc theo quy định. Trong đó, lưu ý các giá trị thấm tại các hành lang vai trái, vai phải đập, giá trị thấm nền tại hành lang cao trình 190 m.
Công trình thủy điện Bản Chát, đề nghị nghiên cứu đánh giá nguyên nhân chuyển vị bất thường của khối cửa nhận nước; bổ sung các mốc quan trắc khu vực bờ trái tại các hành lang cao trình 445m. Chuyên gia cũng lưu ý tăng cường quan trắc chuyển dịch ngang trên các mái dốc đập có tiềm ẩn nguy cơ sạt lở và đề xuất các giải pháp thiết kế xử lý kịp thời.
Công trình thủy điện Huội Quảng, đề nghị tiếp tục rà soát lại toàn bộ thiết bị quan trắc không tin cậy để loại bỏ khỏi chương trình quan trắc; thực hiện công tác truyền dẫn thông tin kết nối với Trung tâm Kiểm soát an toàn công trình trên bậc thang thủy điện sông Đà và thực hiện phân tích đánh giá an toàn đập...
Hội đồng cũng đề nghị lãnh đạo 5 địa phương Hòa Bình, Sơn La, Ðiện Biên và Lai Châu, chỉ đạo việc quản lý hành lang bảo vệ nguồn nước trên địa bàn, không làm ảnh hưởng đến các đặc trưng kỹ thuật của hồ chứa và làm cản trở dòng chảy đến hồ, chất lượng nước của các hồ chứa.
Hội đồng tư vấn và các chuyên gia tham quan Dự án Nhà máy thủy điện Hòa Bình mở rộng. Ảnh: HT
Hội đồng Tư vấn khoa học và công nghệ về An toàn hệ thống thủy điện trên bậc thang thủy điện sông Đà được thành lập gồm các chuyên gia đầu ngành thuộc các lĩnh vực địa chất, địa kỹ thuật, xây dựng, thủy lợi, thủy điện... định kỳ hàng năm kiểm tra, đánh giá các tác động gây mất an toàn cho công trình... Hội đồng có nhiệm vụ giúp Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ quyết định các nhiệm vụ quan trắc, nghiên cứu khoa học và công nghệ liên quan đến nâng cao hiệu quả chống lũ, phát điện và đảm bảo an toàn cho các công trình thủy điện trên bậc thang thủy điện sông Đà.
Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt cho biết, các đề xuất của hội đồng sẽ được hoàn thiện báo cáo Chính phủ.
Đề xuất được Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt, Chủ tịch Hội đồng Tư vấn khoa học và công nghệ về An toàn hệ thống thủy điện trên bậc thang thủy điện sông Đà nêu tại cuộc họp ngày 22/6. Đề xuất tổng hợp dựa trên kết quả kiểm tra tại hiện trường của cơ quan chuyên môn đối với các đập, hồ chứa nước của công trình thủy điện Hòa Bình, Sơn La, Lai Châu, Huội Quảng và Bản Chát từ 29/5 đến 2/6.
Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt phát biểu tại phiên họp ngày 22/6. Ảnh: HT
Hội đồng cho rằng, cần tiếp tục theo dõi thấm, nứt, nhiệt độ bê tông trong thân đập, kịp thời đưa ra các giải pháp xử lý hiệu quả. Xây dựng kế hoạch chi tiết kiểm định an toàn đập; xây dựng kế hoạch chi tiết khảo sát, đánh giá hiện trạng chất lượng công trình.
Cơ quan vận hành cần quan tâm bảo trì thiết bị cơ khí, hệ thống điều khiển nhằm kịp thời thay thế các thiết bị không đảm bảo yêu cầu kỹ thuật.
Nhà khoa học cũng lưu ý quan trắc thời gian truyền lũ từ tuyến đập Sơn La đến đập Hòa Bình và quan trắc thời gian truyền lũ từ thủy điện Lai Châu đến Sơn La, Bản Chát đến Huội Quảng, Huội Quảng đến Sơn La. Việc quan trắc này nhằm rút ra quy luật truyền lũ, bổ sung cho các quy trình và công tác điều hành chống lũ hàng năm của Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng, chống thiên tai.
Nghiên cứu, áp dụng tiến bộ khoa học, công nghệ vào kiểm tra, quan trắc đập; quan trắc khí tượng thủy văn, tính toán quá trình lũ... để vận hành công trình thủy điện hiệu quả, an toàn cho công trình và vùng hạ du.
Cụ thể với công trình thủy điện Hòa Bình, Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt cho biết, các thành viên Hội đồng đề nghị bổ sung thiết bị quan trắc lượng mưa cho khu vực vai trái và vai phải đập; quan trắc hiện tượng bồi lắng hạ lưu đập. Với Dự án Nhà máy thủy điện Hòa Bình mở rộng phải đảm bảo "tuyệt đối an toàn cho đồng bằng Bắc Bộ, công trình thủy điện Hòa Bình hiện hữu...', Bộ trưởng nói.
Với công trình thủy điện Sơn La, đề nghị nghiên cứu và xử lý thấm khu vực vai trái đập; theo dõi hiện tượng "trồi" và chênh lệch tương đối tại các đơn nguyên khu vực tràn; kiểm tra thêm khối lượng bồi lắng.
Công trình thủy điện Lai Châu, đề nghị tiếp tục thực hiện phân tích đánh giá an toàn đập tại trung tâm an toàn; kiểm tra thêm khối lượng bồi lắng; thực hiện các công tác quan trắc theo quy định. Trong đó, lưu ý các giá trị thấm tại các hành lang vai trái, vai phải đập, giá trị thấm nền tại hành lang cao trình 190 m.
Công trình thủy điện Bản Chát, đề nghị nghiên cứu đánh giá nguyên nhân chuyển vị bất thường của khối cửa nhận nước; bổ sung các mốc quan trắc khu vực bờ trái tại các hành lang cao trình 445m. Chuyên gia cũng lưu ý tăng cường quan trắc chuyển dịch ngang trên các mái dốc đập có tiềm ẩn nguy cơ sạt lở và đề xuất các giải pháp thiết kế xử lý kịp thời.
Công trình thủy điện Huội Quảng, đề nghị tiếp tục rà soát lại toàn bộ thiết bị quan trắc không tin cậy để loại bỏ khỏi chương trình quan trắc; thực hiện công tác truyền dẫn thông tin kết nối với Trung tâm Kiểm soát an toàn công trình trên bậc thang thủy điện sông Đà và thực hiện phân tích đánh giá an toàn đập...
Hội đồng cũng đề nghị lãnh đạo 5 địa phương Hòa Bình, Sơn La, Ðiện Biên và Lai Châu, chỉ đạo việc quản lý hành lang bảo vệ nguồn nước trên địa bàn, không làm ảnh hưởng đến các đặc trưng kỹ thuật của hồ chứa và làm cản trở dòng chảy đến hồ, chất lượng nước của các hồ chứa.
Hội đồng tư vấn và các chuyên gia tham quan Dự án Nhà máy thủy điện Hòa Bình mở rộng. Ảnh: HT
Hội đồng Tư vấn khoa học và công nghệ về An toàn hệ thống thủy điện trên bậc thang thủy điện sông Đà được thành lập gồm các chuyên gia đầu ngành thuộc các lĩnh vực địa chất, địa kỹ thuật, xây dựng, thủy lợi, thủy điện... định kỳ hàng năm kiểm tra, đánh giá các tác động gây mất an toàn cho công trình... Hội đồng có nhiệm vụ giúp Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ quyết định các nhiệm vụ quan trắc, nghiên cứu khoa học và công nghệ liên quan đến nâng cao hiệu quả chống lũ, phát điện và đảm bảo an toàn cho các công trình thủy điện trên bậc thang thủy điện sông Đà.
Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt cho biết, các đề xuất của hội đồng sẽ được hoàn thiện báo cáo Chính phủ.