Nét kiến trúc lạ của ngôi chùa không bao giờ đóng cửa ở Huế

[Võ Xuân Trường]

Nét kiến trúc lạ của ngôi chùa không bao giờ đóng cửa ở Huế

Chùa Huyền Không ở Huế mang phong cách kiến trúc độc đáo mới lạ, kết hợp đầy tinh tế giữa kiến trúc Phật giáo của Ấn Độ, Nhật Bản và Việt Nam

Chùa Huyền Không bình yên tại Huế.

Men theo con đường ven sông Hương từ trung tâm thành phố Huế về thượng nguồn, đến chùa Thiên Mụ, từ đó đi lên khoảng 2 – 3 km rẽ về bên phải, là sẽ đến chùa Huyền Không. Chùa còn được gọi là Huyền Không 1, Huyền Không Sơn Trung, tọa lạc ở thôn Nham Biền, xã Hương Hồ, huyện Hương Trà, ngoại ô TP Huế.

Ngay từ cổng, chùa Huyền Không vào du khách đã cảm nhận được sự khác biệt trong kiến trúc của ngôi chùa độc đáo này. Cổng chùa Huyền Không không có cửa, với thông điệp cửa chùa luôn rộng mở, là nơi tìm về tu tập, chuyển hóa cho tất cả chúng sinh.
Cổng chùa được thiết kế trang trọng với 13 tầng mái chồng lên nhau cao 15m và rộng 13m thay vì thiết kế cổng tam quan thường thấy. Phần mái chịu nhiều ảnh hưởng từ kiến trúc phật giáo Ấn Độ với chi tiết trang trí bằng chim khổng tước, hoa văn mềm mại uốn lượn, kết hợp với ngói đỏ.

Bọc quanh thân cổng và các thân trụ tường thành hai bên cổng là một nhóm phù điêu chưa từng xuất hiện ở các công trình kiến trúc Phật giáo Việt Nam từ xưa đến nay. Nguồn gốc các họa tiết phù điêu này được các nghệ nhân lấy cảm hứng từ hoa văn trên các tòa tháp ở thánh địa Mỹ Sơn.

Ngôi chánh điện trang trí đơn giản, thanh tịnh và trong sáng, có diện tích 12m x 24m, lợp ngói măng âm – dương. Không gian chánh điện mang hơi hướng phong cách kiến trúc Nhật Bản, với hành lang rộng, nhiều cột tròn và đèn lồng treo xung quanh. Tuy nhiên, hệ thống cột kèo, xuyên, xà bằng bê-tông giả gỗ tại các vòm mái lại theo kiến trúc truyền thống của Việt Nam.

Cửa chính điện chùa được thiết kế theo dạng tam quan với vật liệu gỗ và tông màu nâu giản dị. Phía trước chánh điện là tôn tượng Đức Phật mạ vàng, phía sau là những nhánh đồ đề xanh biếc. Đây là bức tượng được Hoàng gia Thái Lan trao tặng nhân sự kiện Hòa thượng Pháp Tông – trụ trì chùa Huyền Không được Quốc vương Thái Lan sắc phong tước vị cao quý Chao Khun - thể hiện danh dự, bổn phận, sự tín nghiệm của Quốc vương trong các triều đại Hoàng gia Thái Lan đối với các bậc hộ trì chánh pháp vào năm 2017.

Trong chánh điện, tại vị trí trung tâm, bài trí duy nhất một pho tượng Đức Phật Thích Ca sơn màu vỏ trứng sẫm, cao 1,54m, đặt trên toà sen cao 1,5m. Tượng có vẻ mặt thanh thoát và từ ái, tay phải đưa lên, tay trái đặt trên lòng bàn chân. với tư thế này Ðức Phật như đang đàm đạo cùng các đệ tử, tạo cảm giác gần gũi, vừa trang nghiêm, vừa ấm cúng.

Kiến trúc có những chi tiết chạm trổ và điêu khắc tinh tế, tỉ mỉ và sắc nét. Mái đao, hai đầu nóc, và nhiều đường cách điệu. Trên tường có những bức phù điêu đắp lộng biểu tượng tứ linh long, lân, quy, phượng với hai gam màu xanh lam, trắng.

Ngôi tháp chính của chùa có 6 tầng trong đó 2 tầng cao nhất tôn thờ xá lợi đức Phật, xá lợi chư Thánh Tăng và tượng Phật.

Phía sau chánh điện chính là bảo tháp Đại Giác tráng lệ. Bảo tháp cao 37 m, với 4 tháp phụ, mỗi tháp cao 24m, bề rộng tầng đáy có chiều ngang dài 15 m, chiều dọc dài 9 m. Tháp được xây bằng gạch đất sét nung. 5 chóp tháp có màu vàng, thân tháp màu trắng chạm trổ nhiều hoa văn của xứ Ấn. Đây là ngôi tháp mô phỏng theo bảo tháp Đại Giác ở Ấn Độ có thu nhỏ kích cỡ cho phù hợp với không gian, mặt bằng.

Không gian hồ nước – sân vườn tinh tế hòa hợp. Không chỉ giảng dạy Đạo Phật chùa Huyền Không còn là nơi tổ chức nhiều hoạt động tôn giáo đặc sắc và ý nghĩa tại Huế. Chùa có nhiều hoạt động ngoại khóa hấp dẫn, bổ íchh như: Khóa tu học mùa hè, Câu lạc bộ võ thuật, Trung tâm Anh Ngữ - đặc biệt là Khóa xuất gia gieo duyên. Đến nay, chùa đã tổ chức được 18 khóa xuất gia gieo duyên, giúp cho nhiều người trẻ tìm thấy sự bình an trong tâm hồn, sống tích cực, biết tu sửa bản thân, làm những điều lành, tránh những điều ác…

Hai cây Sala ngay cạnh cổng chùa, không chỉ nở hoa từ tháng 2-5 như thường lệ, mà đến cả cuối thu đầu đông vẫn còn ra hoa. Không gian chùa luôn phảng phất hương thơm của hoa Sala thanh tịnh. Đây được coi là loài hoa linh thiêng gắn liền với Đức Phật Thích Ca.

Cửa thiền Huyền Không không chỉ là nơi tâm linh cũng như vãn cảnh của nhiều Phật tử, du khách, mà còn mang trong mình hơi thở văn hóa xứ Huế. Sự bình an bởi kiến trúc uy nghi được thiết kế hài hòa trong phong cảnh trữ tình mang đến cảm giác thư thái, bình an cho bất kỳ ai một lần ghé thăm.