Ngôi chùa trứ danh Đắk Lắk được phong Sắc tứ cuối cùng ở Việt Nam

Hồ Thị Thanh Trà

Well-known member
Khải Đoan là ngôi chùa đầu tiên của tổ chức Phật giáo thời kỳ Chấn hưng Phật giáo Việt Nam ở Tây Nguyên.
Nằm tại Đắk Lắk, chùa Sắc Tứ Khải Đoan là một trong những ngôi chùa cuối cùng ở Việt Nam được phong “Sắc Tứ”. Đây là tước hiệu cao quý mà vua chúa thời phong kiến ban cho các ngôi chùa, thể hiện sự công nhận về quy mô, giá trị kiến trúc và tầm quan trọng về văn hóa, tín ngưỡng. Ảnh: NVCC
Tọa lạc tại phường Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk, chùa Khải Đoan là một trong những ngôi chùa cuối cùng ở Việt Nam được phong “Sắc tứ”. Đây là tước hiệu cao quý mà vua chúa thời phong kiến ban cho các ngôi chùa, thể hiện sự công nhận về quy mô, giá trị kiến trúc và tầm quan trọng về văn hóa, tín ngưỡng. Ảnh: NVCC
Chùa được xây dựng từ năm 1951 với sự hiến cúng đất của Hoàng Thái Hậu Đoan Huy. Đến năm 1953, ngôi chánh điện hoàn thành, vua Bảo Đại ban sắc phong “Sắc Tứ Khải Đoan” – ghép từ tên vua Khải Định và hoàng thái hậu Đoan Huy, để ghi nhớ công đức xây chùa. Từ đó, Khải Đoan Tự trở thành trung tâm Phật giáo đầu tiên của phong trào Chấn hưng Phật giáo Việt Nam tại Tây Nguyên.
Chùa được xây dựng từ năm 1951, do Đoan Huy Hoàng thái hậu Hoàng Thị Cúc (chính phi của Vua Khải Định) cùng một số Phật tử phát tâm xây dựng và hiến cúng cho Giáo hội Tăng già Trung Việt. Đến năm 1953, ngôi chánh điện hoàn thành, vua Bảo Đại ban sắc phong “Sắc tứ” - đây chính là danh hiệu Sắc tứ cuối cùng được phong tặng bởi chế độ phong kiến Việt Nam. Tên Khải Đoan là ghép từ hai chữ Khải Định - Đoan Huy. Ảnh: NVCC
Biết đến Sắc Tứ Khải Đoan trong một lần công tác, anh Đặng Thành Nam (29 tuổi, nhiếp ảnh gia tại TPHCM) đã ghé chùa đến hai lần vì quá ấn tượng với kiến trúc, cảnh quan và ý nghĩa của chùa. Ảnh: NVCC
Biết đến chùa sắc Tứ Khải Đoan trong một lần công tác, anh Đặng Thành Nam (29 tuổi, nhiếp ảnh gia tại TPHCM) đã ghé chùa đến hai lần vì quá ấn tượng với kiến trúc, cảnh quan và ý nghĩa của chùa. Ảnh: NVCC
“Mình đến chùa hai lần vào dịp tháng 8, tháng 9. Mình khá ấn tượng khi biết chùa do Đoan Huy hoàng thái hậu - mẹ vua Bảo Đại cho xây dựng và Nam Phương hoàng hậu trực tiếp chịu trách nhiệm quản lý việc thi công. Ngôi chùa mang hơi hướng kiến trúc cung đình Huế, toát lên sự uy nghi, tôn kính, sang trọng rất đặc trưng”, anh Nam cho biết.
“Mình đến chùa hai lần vào dịp tháng 8, tháng 9. Mình khá ấn tượng khi biết chùa do Đoan Huy Hoàng thái hậu phát tâm xây dựng và Nam Phương Hoàng hậu trực tiếp chịu trách nhiệm quản lý việc thi công. Ngôi chùa mang hơi hướng kiến trúc cung đình Huế, toát lên sự uy nghi, tôn kính, sang trọng rất đặc trưng”, anh Nam chia sẻ. Ảnh: NVCC
Kiến trúc của chùa là sự giao thoa giữa nhà rường Huế và nhà dài Ê Đê, kết hợp với nét nhà sàn Tây Nguyên. Từng cột gỗ, mái ngói cong cong, những chi tiết chạm khắc tinh xảo đều toát lên vẻ uy nghiêm nhưng gần gũi. Ngôi chùa quay mặt hướng Tây Nam, phía trước là dòng suối Đốc Học, phía sau tựa lưng vào khu phố, hài hòa theo thế phong thủy “tiền thủy, hậu sơn”.
Kiến trúc của chùa là sự giao thoa giữa nhà rường Huế và nhà dài Êđê, kết hợp với nét nhà sàn Tây Nguyên. Từng cột gỗ, mái ngói cong cong, những chi tiết chạm khắc tinh xảo đều toát lên vẻ uy nghiêm nhưng gần gũi. Ngôi chùa quay mặt hướng Tây Nam, phía trước là suối Đốc Học, phía sau tựa lưng vào khu phố, hài hòa theo thế phong thủy “tiền thủy, hậu sơn”. Ảnh: NVCC
Bước qua cổng tam quan, du khách dễ dàng cảm nhận sự yên bình với lối đi rợp bóng cây xanh, hai bên là những hàng hoa rực rỡ theo mùa, tạo cảm giác mát dịu giữa cái nắng Tây Nguyên. Trong khuôn viên rộng, các công trình được bố trí hài hòa, vừa khoáng đạt của núi rừng, vừa tinh tế của kiến trúc Phật giáo truyền thống.
Bước qua cổng tam quan, du khách dễ dàng cảm nhận sự yên bình với lối đi rợp bóng cây xanh, hai bên là những hàng hoa rực rỡ theo mùa, tạo cảm giác mát dịu giữa cái nắng Tây Nguyên. Ngày 29.6.1953, ngài Narada Thera (Tích Lan) cung thỉnh ngọc Xá lợi Phật dâng đức Từ Cung tại Buôn Ma Thuột. Từ đó, Khải Đoan Tự trở thành trung tâm Phật giáo đầu tiên của phong trào Chấn hưng Phật giáo Việt Nam tại Tây Nguyên. Ảnh: NVCC
Sân chùa rộng, thoáng đãng, là nơi Phật tử và du khách thường dừng lại chiêm bái. Xung quanh chùa còn có nhiều cây cổ thụ tỏa bóng, mang lại cảm giác gần gũi với thiên nhiên.
Sân chùa rộng, thoáng đãng, là nơi Phật tử và du khách thường dừng lại chiêm bái. Xung quanh chùa còn có nhiều cây cổ thụ tỏa bóng, mang lại cảm giác gần gũi với thiên nhiên. Ảnh: NVCC
Theo anh Nam, điều khiến anh ấn tượng nhất là những tượng Phật được điêu khắc một cách tỉ mỉ, chứng tỏ tay nghề rất cao của các nghệ nhân thủ công.
Theo anh Nam, điều khiến anh ấn tượng nhất là những tượng Phật được điêu khắc một cách tỉ mỉ, chứng tỏ tay nghề thủ công rất cao của các nghệ nhân. Ảnh: NVCC
“Tượng Phật được đặt trang nghiêm trong chánh điện, nổi bật nhất là tượng Phật Thích Ca Mâu Ni, thế ngồi thiền định, từng đường nét chạm khắc tỉ mỉ, toát lên vẻ từ bi, uy nghi. Ngoài ra, chùa còn có tượng Bồ Tát Quan Thế Âm và một số pho tượng khác, đều được làm công phu, với đường nét mềm mại, khuôn mặt hiền hòa. Các tượng được sơn son thếp vàng, kết hợp ánh sáng tự nhiên từ những ô cửa gỗ, khiến không gian trong chùa càng thêm cổ kính và linh thiêng”, nam nhiếp ảnh gia nói. Ảnh: NVCC
Chùa còn thờ tượng Bồ Tát Quan Thế Âm và một số pho tượng khác, đều được làm công phu, với đường nét mềm mại, khuôn mặt hiền hòa. Các tượng được sơn son thếp vàng, kết hợp ánh sáng tự nhiên từ những ô cửa gỗ, không gian trong chùa càng thêm cổ kính và linh thiêng - nam nhiếp ảnh gia nhận xét. Ảnh: NVCC
Nam du khách khẳng định đây là địa điểm không thể bỏ qua khi đến Đắk Lắk: “Đây là địa điểm không thể bỏ qua đối với người yêu thiên nhiên, Phật pháp nói chung hay những nhiếp ảnh gia nói riêng. Bước vào chùa, mình vừa cảm thấy an yên, vừa được khơi gợi niềm cảm hứng bất tận bởi bất cứ góc nào cũng có thể là tuyệt tác khi lên ảnh”.
Anh Thành Nam cho rằng đây là địa điểm không thể bỏ qua đối với người yêu thiên nhiên, Phật pháp nói chung hay những nhiếp ảnh gia nói riêng. “Bước vào chùa, mình vừa cảm thấy an yên, vừa được khơi gợi niềm cảm hứng bất tận bởi bất cứ góc nào cũng có thể là tuyệt tác khi lên ảnh”, anh nói. Ảnh: NVCC
Ngoài chùa Khải Đoan , anh Nam gợi ý du khách có thể tham khảo chùa Bửu Thắng II, nơi bảo trợ trẻ em của tỉnh Đắk Lắk. Dù không có kiến trúc độc đáo, đây là mái ấm của hàng chục trẻ mồ côi và cần được các mạnh thường quân quan tâm.
Ngoài chùa Khải Đoan ở Buôn Ma Thuột, anh Nam gợi ý du khách có thể tham khảo chùa Bửu Thắng II. Đây là mái ấm của trẻ mồ côi suốt hơn 20 năm qua. Ảnh: NVCC
 
Bên trên