Những món ăn người đau dạ dày nên ăn và nên tránh
Chế độ ăn trong bệnh dạ dày nhằm mục đích làm giảm tiết acid, giảm bất lợi của acid lên niêm mạc dạ dày, hạn chế hoặc loại bỏ những kích thích có hại để dạ dày nghỉ ngơi và các tổn thương mau lành.
1. Những thực phẩm đau dạ dày nên ăn
Người đau dạ dày nên tăng cường các thực phẩm có tác dụng bảo vệ niêm mạc dạ dày, giúp cho việc chữa lành các vết loét hoặc có khả năng giúp giảm tiết acid và các thực phẩm giàu vitamin, khoáng chất:
- Các thức ăn mềm và có khả năng bảo vệ niêm mạc dạ dày như: Trứng chín, bánh ngọt, sữa và các sản phẩm từ sữa... có tác dụng trung hòa acid trong dạ dày, "bao bọc che chở" cho niêm mạc dạ dày.
Các món cháo rất tốt cho người đau dạ dày.
- Các thực phẩm giàu tinh bột: Cháo, cơm trắng, cơm nếp, bánh mỳ, khoai lang, khoai tây luộc nhừ… rất tốt trong việc giảm tiết acid trong dạ dày, làm giảm cơn đau.
- Các loại rau như bắp cải, giá đỗ, cung cấp lượng vitamin K vô cùng dồi dào, hỗ trợ hiệu quả trong điều trị bệnh đau dạ dày.
- Các loại hoa quả màu đỏ, rau củ có màu xanh đậm, ngũ cốc… là những thực phẩm giàu vitamin A, B, D, magiê, sắt, kẽm. Việc bổ sung các chất này rất cần thiết đối với người bệnh đau dạ dày mạn tính, nhằm cải thiện tình trạng thiếu hụt vitamin do hấp thụ và tiêu hóa kém.
- Gừng: Gừng có thể giúp cải thiện chức năng tiêu hóa, giảm các triệu chứng đau dạ dày, đầy hơi, khó tiêu. Có thể bổ sung gừng vào thực đơn hàng ngày như uống trà gừng hay nhấm nháp một vài lát gừng sống.
- Nghệ và mật ong: Hỗn hợp tinh bột nghệ và mật ong là bài thuốc Đông y chính trong điều trị bệnh lý. Nghệ có tác dụng chống viêm, giảm tiết dịch vị, kiềm hóa độ acid của dịch vị. Mật ong có tác dụng điều hòa nồng độ acid tại dạ dày, tránh tình trạng kích ứng dạ dày.
- Cơm: Cơm mềm, dễ tiêu hóa và tránh kích thích dạ dày tiết nhiều acid, có tác dụng làm giảm cơn đau dạ dày, có thể hấp thụ các chất lỏng bên trong dạ dày, giảm nguy cơ tiêu chảy. Tác dụng tương tự đối với xôi, bánh mì, bánh chưng, cháo, khoai.
Hoa quả màu đỏ cung cấp vitamin cho người đau dạ dày.
- Bánh mì: Bánh mì là cũng là một lựa chọn tốt từ nhóm đường bột, ít béo, dễ tiêu hóa. Tuy nhiên tránh dùng với bơ và mứt cho tới khi dạ dày khỏe hơn.
- Canh/súp: Canh/súp với thực phẩm đã được nấu chín, mềm, không gây "áp lực" lên hệ tiêu hóa, đồng thời lượng nước nhiều giúp pha loãng nồng độ acid trong dịch dạ dày làm người bệnh dễ tiêu hóa thức ăn hơn.
- Nước ép táo: Nước ép táo dễ tiêu hóa và giàu dinh dưỡng, trong đó thành phần chất xơ hòa tan pectin thúc đẩy hoạt động của dạ dày và đường ruột, phòng ngừa tiêu chảy và táo bón.
Trà hoa cúc giúp điều hòa hệ tiêu hóa, cải thiện viêm nhiễm.
- Trà thảo dược: Đa số các loại trà thảo dược (không cafeine) giúp điều hòa hệ tiêu hóa, ngăn các chứng khó chịu, đầy bụng. Trà thảo dược chiết xuất từ hoa cúc còn có tác dụng giúp cải thiện viêm nhiễm.
2. Món ăn người bị đau dạ dày nên tránh
Khi bị viêm loét dạ dày - tá tràng, bạn hãy tránh một số loại thực phẩm không có lợi như sau:
- Thực phẩm gây tổn thương đến niêm mạc dạ dày như: Rượu, bia, cà phê, trà đặc; các loại rau đậu già, củ cải già, rễ cây...; các gia vị cay nóng như tiêu, ớt, gừng khô...; món ăn chiên xào nhiều dầu mỡ, món nướng tẩm nhiều gia vị, đồ ăn chế biến sẵn có các chất bảo quản, các loại thức ăn như xương băm nhỏ, sụn, tôm cua, cổ cánh, chân gà, vịt, đầu cá...
- Thực phẩm gây tăng acid dạ dày: Trái cây chua (cam, chanh, quýt, xoài, khế, ổi, dứa ..); thực phẩm chua (dấm, mẻ);
- Thực phẩm sinh hơi, chướng bụng: Dưa cà muối, hành, hẹ, cần tây... các loại nước ngọt, nước trái cây có ga....
Người đau dạ dày cần kiêng uống nước ngọt có gas.
3. Ăn uống đúng cách khi bị đau dạ dày
Thức ăn nên thái nhỏ, nấu chín kỹ, mềm, chế biến luộc, hấp hay om giúp cho người đau dạ dày dễ tiêu hóa và dễ hấp thu hơn các món xào, rán.
Ăn chậm và nhai kỹ, tránh vừa ăn vừa đọc sách, báo, xem phim... để giúp gia tăng bài tiết của nước bọt, tiêu hóa dễ dàng hơn.
Nên ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày giúp dạ dày thường xuyên có thức ăn để trung hòa được acid.
Không để bụng quá đói làm dạ dày rỗng, co bóp mạnh hơn gây đau, thậm chí chảy máu; hoặc ăn quá no khiến dạ dày căng to, co bóp yếu ảnh hưởng đến quá trình nhào trộn thức ăn, tăng cọ xát làm gia tăng cơn đau.
Tránh ăn quá đặc làm dịch vị khó thấm vào giữa khối thức ăn, hoặc ăn quá lỏng và nhiều nước quá làm pha loãng dịch vị, giảm khả năng tiêu hóa.
Tránh ăn thức ăn quá nóng hoặc quá lạnh đều làm dạ dày co bóp mạnh hơn gây đau. Thức ăn ấm khoảng 40-50 độ C tốt cho tiêu hóa - hấp thu.
Chế độ ăn trong bệnh dạ dày nhằm mục đích làm giảm tiết acid, giảm bất lợi của acid lên niêm mạc dạ dày, hạn chế hoặc loại bỏ những kích thích có hại để dạ dày nghỉ ngơi và các tổn thương mau lành.
1. Những thực phẩm đau dạ dày nên ăn
Người đau dạ dày nên tăng cường các thực phẩm có tác dụng bảo vệ niêm mạc dạ dày, giúp cho việc chữa lành các vết loét hoặc có khả năng giúp giảm tiết acid và các thực phẩm giàu vitamin, khoáng chất:
- Các thức ăn mềm và có khả năng bảo vệ niêm mạc dạ dày như: Trứng chín, bánh ngọt, sữa và các sản phẩm từ sữa... có tác dụng trung hòa acid trong dạ dày, "bao bọc che chở" cho niêm mạc dạ dày.
Các món cháo rất tốt cho người đau dạ dày.
- Các thực phẩm giàu tinh bột: Cháo, cơm trắng, cơm nếp, bánh mỳ, khoai lang, khoai tây luộc nhừ… rất tốt trong việc giảm tiết acid trong dạ dày, làm giảm cơn đau.
- Các loại rau như bắp cải, giá đỗ, cung cấp lượng vitamin K vô cùng dồi dào, hỗ trợ hiệu quả trong điều trị bệnh đau dạ dày.
- Các loại hoa quả màu đỏ, rau củ có màu xanh đậm, ngũ cốc… là những thực phẩm giàu vitamin A, B, D, magiê, sắt, kẽm. Việc bổ sung các chất này rất cần thiết đối với người bệnh đau dạ dày mạn tính, nhằm cải thiện tình trạng thiếu hụt vitamin do hấp thụ và tiêu hóa kém.
- Gừng: Gừng có thể giúp cải thiện chức năng tiêu hóa, giảm các triệu chứng đau dạ dày, đầy hơi, khó tiêu. Có thể bổ sung gừng vào thực đơn hàng ngày như uống trà gừng hay nhấm nháp một vài lát gừng sống.
- Nghệ và mật ong: Hỗn hợp tinh bột nghệ và mật ong là bài thuốc Đông y chính trong điều trị bệnh lý. Nghệ có tác dụng chống viêm, giảm tiết dịch vị, kiềm hóa độ acid của dịch vị. Mật ong có tác dụng điều hòa nồng độ acid tại dạ dày, tránh tình trạng kích ứng dạ dày.
- Cơm: Cơm mềm, dễ tiêu hóa và tránh kích thích dạ dày tiết nhiều acid, có tác dụng làm giảm cơn đau dạ dày, có thể hấp thụ các chất lỏng bên trong dạ dày, giảm nguy cơ tiêu chảy. Tác dụng tương tự đối với xôi, bánh mì, bánh chưng, cháo, khoai.
Hoa quả màu đỏ cung cấp vitamin cho người đau dạ dày.
- Bánh mì: Bánh mì là cũng là một lựa chọn tốt từ nhóm đường bột, ít béo, dễ tiêu hóa. Tuy nhiên tránh dùng với bơ và mứt cho tới khi dạ dày khỏe hơn.
- Canh/súp: Canh/súp với thực phẩm đã được nấu chín, mềm, không gây "áp lực" lên hệ tiêu hóa, đồng thời lượng nước nhiều giúp pha loãng nồng độ acid trong dịch dạ dày làm người bệnh dễ tiêu hóa thức ăn hơn.
- Nước ép táo: Nước ép táo dễ tiêu hóa và giàu dinh dưỡng, trong đó thành phần chất xơ hòa tan pectin thúc đẩy hoạt động của dạ dày và đường ruột, phòng ngừa tiêu chảy và táo bón.
Trà hoa cúc giúp điều hòa hệ tiêu hóa, cải thiện viêm nhiễm.
- Trà thảo dược: Đa số các loại trà thảo dược (không cafeine) giúp điều hòa hệ tiêu hóa, ngăn các chứng khó chịu, đầy bụng. Trà thảo dược chiết xuất từ hoa cúc còn có tác dụng giúp cải thiện viêm nhiễm.
2. Món ăn người bị đau dạ dày nên tránh
Khi bị viêm loét dạ dày - tá tràng, bạn hãy tránh một số loại thực phẩm không có lợi như sau:
- Thực phẩm gây tổn thương đến niêm mạc dạ dày như: Rượu, bia, cà phê, trà đặc; các loại rau đậu già, củ cải già, rễ cây...; các gia vị cay nóng như tiêu, ớt, gừng khô...; món ăn chiên xào nhiều dầu mỡ, món nướng tẩm nhiều gia vị, đồ ăn chế biến sẵn có các chất bảo quản, các loại thức ăn như xương băm nhỏ, sụn, tôm cua, cổ cánh, chân gà, vịt, đầu cá...
- Thực phẩm gây tăng acid dạ dày: Trái cây chua (cam, chanh, quýt, xoài, khế, ổi, dứa ..); thực phẩm chua (dấm, mẻ);
- Thực phẩm sinh hơi, chướng bụng: Dưa cà muối, hành, hẹ, cần tây... các loại nước ngọt, nước trái cây có ga....
Người đau dạ dày cần kiêng uống nước ngọt có gas.
3. Ăn uống đúng cách khi bị đau dạ dày
Thức ăn nên thái nhỏ, nấu chín kỹ, mềm, chế biến luộc, hấp hay om giúp cho người đau dạ dày dễ tiêu hóa và dễ hấp thu hơn các món xào, rán.
Ăn chậm và nhai kỹ, tránh vừa ăn vừa đọc sách, báo, xem phim... để giúp gia tăng bài tiết của nước bọt, tiêu hóa dễ dàng hơn.
Nên ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày giúp dạ dày thường xuyên có thức ăn để trung hòa được acid.
Không để bụng quá đói làm dạ dày rỗng, co bóp mạnh hơn gây đau, thậm chí chảy máu; hoặc ăn quá no khiến dạ dày căng to, co bóp yếu ảnh hưởng đến quá trình nhào trộn thức ăn, tăng cọ xát làm gia tăng cơn đau.
Tránh ăn quá đặc làm dịch vị khó thấm vào giữa khối thức ăn, hoặc ăn quá lỏng và nhiều nước quá làm pha loãng dịch vị, giảm khả năng tiêu hóa.
Tránh ăn thức ăn quá nóng hoặc quá lạnh đều làm dạ dày co bóp mạnh hơn gây đau. Thức ăn ấm khoảng 40-50 độ C tốt cho tiêu hóa - hấp thu.