Những chiếc “bẫy sương” của người Peru

Minh Thư

Well-known member
Lima là thủ đô nằm giữa sa mạc ven biển của Peru, đây là thành phố lớn thứ hai trên thế giới được xây dựng giữa sa mạc, nơi mà mưa gần như không xuất hiện. Tình trạng khan hiếm nước ở Lima rất nghiêm trọng, đặc biệt là ở những khu định cư, cách xa thành phố, sự tiếp cận với nguồn nước các khó khăn hơn. Chính sự khan hiếm nước đã thúc đẩy việc tạo ra một hệ thống thu sương, đem đến cho người dân ở đây một nguồn tài nguyên dồi dào trong những tháng mùa thu và đông.

atrapanieblas-16.jpg


Hệ thống thu sương hay bẫy sương (fog catchers) này có tên là atrapanieblas, được lắp đặt rất nhiều ở vùng ngoại ô Lima, Peru. Hệ thống này có thể thu được từ 200-400 Lít nước mỗi ngày, tuỳ vào mật độ mây và độ ẩm trong không khí.

Cấu tạo của hệ thống thu sương này rất đơn giản, thiết bị chỉ gồm 2 cột và tấm lưới nylon. Cách thức hoạt động của chiếc bẫy này rất đơn giản. Khi hơi nước bị mắc kẹt trong lưới, nó sẽ ngưng tụ thành nước và sau đó nhỏ giọt từ từ vào bể chứa. Những chiếc hệ thống này có tuổi thọ khoảng 5 năm.

atrapanieblas-9.webp




Garúa là cụm từ mà người Peru dùng để chỉ hiện tượng sương mù trong những tháng thu đông ở Lima. Vào thời điểm này trong năm, các dòng hải lưu đẩy nước lạnh từ độ sâu của đại dương lên bề mặt, tạo ra những màn sương mù dày đặc bao phủ khắp nơi.

atrapanieblas-20.jpg


Lima bị bao phủ trong sương mù suốt nửa năm, đây là thành phố lớn thứ 2 được xây dựng trên sa mạc. Vì địa hình nằm trong một sa mạc ven biển, nơi mà hầu hết nước của thành phố được dẫn đến từ trữ lượng sông băng Andean tan chảy và nguồn nước ngầm. Nguồn nước duy nhất khác khả dụng tại Lima là sông Lurin, vốn đang bị ô nhiễm nặng, nước phải được lọc và đun sôi nhiều lần trước khi sử dụng.

atrapanieblas-2.jpg.webp


Những người dân sống tại vùng ngoại ô Lima không đủ điều kiện tiếp cận với các đường nước sạch như trong thành phố. Theo thống kê, trong khoảng 430.000 người sống ở Villa Maria del Triunfo, có khoảng 20% là phải chịu cảnh nghèo đói cùng cực.

Nước uống được vận chuyển xuống những trang trại này bằng xe tải có giá đôi khi cao hơn cả ngàn lần so với giá nước máy trong trung tâm Lima. Đặc biệt là vào mùa đông, khi mặt đất lầy lội do độ ẩm cao, việc lái xe lên đồi trở nên khó khăn và điều này dẫn đến giá cả tăng cao. Vì thế, những chiếc bẫy sương đã giải quyết cho họ rất nhiều vấn đề.

atrapanieblas-11.jpg


Mặc dù, nước thu thập được từ bẫy sương không thể uống trực tiếp được, nhưng nó có thể được dùng để tắm, sinh hoạt hoặc đun sôi để nấu ăn, điều này đã phần nào làm giảm được lượng nước mà họ cần mua.




atrapanieblas-1.jpg


Hệ thống sương mù này là ý tưởng của Abel Cruzz Gutierrez, 58 tuổi, người đã có nhiều năm kinh nghiệm trong việc ứng phó với tình trạng khan hiếm nước. Khoàng gần 30 năm trước, khi Abel chuyển đến sống tại một khu định cư được bao quanh bởi cồn cát ở Ancón, Lima. Và ở Ancón, cũng như ở các cộng đồng khác trong khu vực, đều gặp tình trạng khan hiếm nước. Sau nhiều năm nghiên cứu, Abel đã tạo ra hệ thống bẫy sương cách đây hơn chục năm trước.

Abel cho biết khi nào một khu định cư muốn lắp đặt hệ thống bẫy sương, nhóm của ông sẽ tiến hành khảo sát khu vực để xem độ ẩm, độ cao và hướng gió ở đó có phù hợp hay không. Chi phí xây dựng một chiếc bẫy sương dao động từ 750 -1050 USD, tuỳ thuộc vào kích thước và chất lượng của các vật liệu được dùng. Mỗi lưới có thể thu được lượng nước từ 200-350 Lít mỗi ngày, lấp đầy 1 bể chứa nước 1100 lít trong3 ngày.

atrapanieblas-17.jpg

Những chiếc lưới sương mù có kích thước rất đa dạng, có những cái rất lớn 9x9m.

atrapanieblas-15.jpg


Dân số của Lima đã tăng gấp đôi trong 4 thập kỷ qua. Mọi người từ những nơi khác chuyển đến Lima để làm việc, sinh sống và trong đó, một số người buộc phải rời khỏi nhà vì các hậu quả của biến đổi khí hậu. Theo một nghiên cứu năm 2021, thiên tai, hạn hán, giảm sông băng và các thay đổi liên quan đến khí hậu khác là nguyên nhân chính gây nguy hiểm cho sinh kế của hơn 12 triệu người Peru.

atrapanieblas-19.jpg

Nhờ những giọt nước từ sương mù, nhiều gia đình đã thay đổi cuộc sống. Chẳng hạn, Mercedes Huamani Mitma có thể trồng vườn rau để nuôi sống cả nhà. Trong

atrapanieblas-2.jpg

Trong đại dịch COVID-10, chính phủ Peru đã trả tiền cho các công ty cung cấp nước địa phương để cung cấp nước bằng xe tải cho người dân tại đây. Từ tháng 3/2023, chương trình này đã chấm dứt, giá nước tăng cao hơn đáng kể.

atrapanieblas-13.jpg

So với những giải pháp tốn kém như biến nước mặn thành nước ngọt, thì màn sương lại là một thứ sẵn có. Hệ thống này rất đơn giản, rẻ, có thể cho ra hiệu quả ngay lập tức và sử dụng được nhiều năm.
 
Bên trên